Je hoort het vaak in het nieuws, het woordje milieu. Vaak is dat in negatieve zin, maar wat is eigenlijk milieu?
Simpel gezegd is het de omgeving waarin we leven. En dat is veel breder dan we vaak denken. Met milieu wordt vaak natuur bedoeld, maar dat is slechts een deel. Milieu is ook de mensen om je heen, water, lucht en zelfs de omstandigheid waarin je leeft. Je zou ook kunnen zeggen dat hét milieu niet bestaat, omdat het een overkoepelende term is voor heel veel zaken.
Als je dan kijkt naar ons welzijn, zijn al die zaken van belang. Laat ik een proberen het milieu via 4 aspecten te analyseren.
Natuur
Dit is een associatie die we het vaakst hebben met milieu. Als we het hebben over een milieudelict, dan hebben we het meestal niet over een mishandeling van een persoon, maar wel over een actie waar de natuur, of breder gezegd de algemene omgeving, schade van ondervindt. Natuur is ook weer een samenvoeging van planten, dieren, vorm (bossen, hei, duinen enzovoort), water en lucht. Als mens hebben we een aardige impact op de natuur. Sommigen zeggen zelfs dat we geen natuur hebben in Nederland, alleen maar cultuurlandschap (omdat de mens overal ingrijpt).
Natuur is voor ons als mens (maar ook andere dieren) van belang. Het voorziet ons van zuurstof, maar helpt ook mee om vervuiling uit de lucht te halen. Daarnaast biedt natuur voor veel mensen een vorm van ontspanning. Niet iedereen ziet dat zo en daar is behoorlijk wat discussie over. Als boswachters zeggen dat het slecht gaat met de natuur, zijn er weer anderen die zeggen ‘nou en’. In die zin brengt het zelfs een tweespalt in onze samenleving. Of je de verzameling planten en dieren nu natuur noemt of niet, het heeft zeker een invloed. Daarnaast horen we ook steeds vaker van vervuiling van water en lucht. Dit is ook een bedreiging, want lucht ademen we in en water drinken we. Op die manier kunnen we ons lichaam schade toebrengen.
Mensen
De mensen waar we ons mee omgeven, zijn ook een vorm van milieu. Je hoort het wel eens ’hij komt uit een goed milieu’ waarmee vaak bedoeld wordt dat het omgeving is waar geld geen probleem is. Het woordje ‘goed’ kun je ook vervangen door slecht, asociaal, gewelddadig, vredelievend, gelovig en nog wel meer termen. Dit geeft alleen maar aan dat mensen heel verschillend kunnen zijn. Vaak omringen mensen zich met andere mensen die qua dat bijvoeglijke naamwoord hetzelfde zijn. Dat betekent ook vaak dat we mensen die uit een ander milieu komen minder of zelfs niet begrijpen. Als je zelf bijvoorbeeld heel vredelievend bent, dan zal het behoorlijk veel moeite kosten om te begrijpen waarom iemand heel gewelddadig is en zelfs zonder moeite andere mensen (of dieren) doodt. Als je dat zou willen begrijpen, moet je zelf gewelddadig worden. Het zijn niet alleen de acties, het is ook je totale leefwereld en denkpatroon.
De mensen om ons heen zijn belangrijk en bepalen mede hoe we in het leven staan. Dit aspect van milieu is zeker iets dat ik kan meenemen in mijn zoektocht naar waarom we ons welzijn zo vaak onder druk hebben staan.
Wonen
De omstandigheid waarin we wonen is ook een vorm van milieu. Het is immers ook een omgevingsfactor. Een huis is voor veel mensen ook een thuis, een plek waar ze veilig en vertrouwd voelen. Dit kun je eigenlijk ook weer in twee stukken knippen.
Het eerste is het huis op zich. Een huis met tocht, schimmel en andere gebreken zal voor veel mensen toch een minder prettig gevoel geven. Je kan er wellicht mee leren leven, maar een woning die in de winter (te) koud is en in de zomer (te) warm, zal niet voor iedereen een fijn gevoel oproepen. Als een huis slecht geventileerd wordt, kan er schimmel ontstaan en dat kan dan weer invloed hebben op je fysieke gezondheid.
Het tweede wat van belang is, is waar je huis staat. Woon je in een mooi rijtjeshuis, maar voel je veel prettiger in een vrijstaand huisje achteraf, dan kan dat ook een rol spelen in gemoedstoestand. Waar je woont is niet altijd een vrije keuze. Geld speelt een belangrijke rol, maar ook hoe je zelf in het leven staat. Als je graag veel mensen om je heen wilt hebben, kun je beter in een stad wonen, dan ergens achteraf.
Er zijn ook mensen die nergens thuis voelen. Soms kan het zelfs zo zijn dat je dan op de vlucht slaat en je een ontheemde wordt. Een thuis is dus ook belangrijk.
Werken
De meeste mensen moeten werken om geld te verdienen om weer in leven te blijven. De omgeving waarin je werkt is, net als wonen, ook van belang voor je welzijn. Het begint er mee dat je werk doet dat je ook leuk vindt. Dat is voor minder mensen weggelegd dan je zou denken.
Zo kun je je werk wel leuk vinden, maar is het team/ bedrijf waar je dit doet helemaal niet leuk. Of erger nog, de omgeving waarin je werkt is onveilig en zorgt voor gezondheidsproblemen. Niet iedereen heeft zomaar de optie om ergens anders te gaan werken. Dan heb ik het nog niet eens over werkenden die ‘op bestelling’ ergens werken. Veel arbeidsmigranten zijn voor hun werk (en woning) afhankelijk van hun wordt aangeboden en lijken veel minder rechten te hebben.
Het kan ook andersom, dat je een bedrijf juist heel leuk vindt, maar dat het werk niet is wat bij je past. Daar kom je vaak pas achter als je het een tijdje doet. Ervaring kan ook leiden dat je beseft dat een bepaalde omgeving wel of niet bij je past.
Er zijn vast nog wel meer omgevingsfactoren die een rol spelen in ieders welzijn. Milieu (omgeving) is van groot belang voor ons welzijn en de wijze waarop we zaken kunnen voorkomen die ons ongelukkig maken.
