Ik hoor vaak dat mensen willen dat iets verandert. Het landsbestuur moet anders. De manier waarop we met elkaar omgaan moet anders. Onze verhouding met de omgeving moet anders. De verdeling van middelen moet anders. De vleesconsumptie moet minder. Als je mensen dan vraagt hoe ze daar vorm aangeven, dan wordt het stiller of zijn ze aan het wachten tot een ander het initiatief neemt.
Wat dat laatste betreft, een ander veranderen lukt zelden als die ander dat niet wil. Als jij die ander bent, dan moet je ook willen veranderen. En als je wilt veranderen, waarom zou je dan wachten op een ander?
Natuurlijk is de eerste stap lastig en moet je wellicht over de drempel worden geholpen. In de meeste gevallen is de verandering die jij wilt al door een ander gedaan en kun je gebruik maken van die ervaring. Die ervaringen zijn te vinden op internet en/of in boeken. Je zal zelf het initiatief moeten nemen om de hulp of ondersteuning te vinden om een verandering in te zetten. En ja, dat kost even energie, maar zie het als een investering. De zure appel waar je eerst doorheen moet bijten om later het zoet te komen.
Hoe dan ook, als je een verandering wilt, dan zal je zelf een eerste stap moeten zetten. Als je maar weet wat je wilt veranderen. Helaas zijn er veel mensen die willen dat er iets moet veranderen, maar eigenlijk geen idee hebben wat er moet veranderen. Ze zijn ontevreden over de huidige situatie, maar hebben geen goed beeld wat die huidige situatie is, waarom die situatie zo is waarom ze daarover ontevreden zijn en hoe dat moet veranderen. Gevolg is dat mensen tégen iets zijn, maar niet weten waar ze vóór zijn. En als je wilt veranderen, dan moet je juist weten waar je vóór bent, want dan heb je een doel.
Als je wel weet waar je vóór bent, dan kun je ook beginnen aan een verandering. Helaas hoor ik dan vaak een andere drempel en dat is dat een individuele verandering niet bijdraagt aan een probleem dat als collectief wordt gezien. Voorbeelden van collectieve problemen zijn water- en luchtvervuiling, teveel CO2 uitstoot, verkeersdrukte enzovoort. Vaak hoor ik dan dat die problemen ook collectief moeten worden aangepakt. Dat klinkt heel logisch, maar is het niet. Stel jij wilt minder vlees eten omdat iets wilt doen aan overmatig fokken van dieren of mestproblemen of stikstofuitstoot. Als jij daarmee begint en ervaart dat dit goed voor je werkt, dan kun je andere mensen hierover vertellen. En zelfs als maar 1 op 10 mensen daarvan ook begint met minder of geen vlees eten, dan heb je al bijgedragen. Die verandering gaat in het begin wellicht langzaam, maar gaat steeds sneller. Om je een indruk te geven, in 2010 aten we ongeveer 37 kilo vlees per persoon per jaar (100 gram per dag). Ondertussen is 40% van de bevolking al flexitariër (minimaal 1 dag geen vlees) en is het gemiddeld vlees gebruik met 1,5 kilo per persoon per jaar afgenomen. Dat klinkt niet veel, maar is toch 27 miljoen kilo en dat zijn best een boel dieren. Hoe meer mensen de stap tot minder vlees nemen, des te sneller het zal gaan. Toch is een heel kleine groep hier ooit mee begonnen en werden ooit uitgemaakt tot geitenwollen sokken mensen. Soms is doen beter dan je uitspreken tegen iets.
Nog steeds blijven mensen zich volharden dat een betere wereld niet bij hun begint. Ik bestrijd dat altijd. Het is een kwestie van keuzes maken en die moet je niet maken voor een ander, maar voor jezelf. Je moet geen keuzes maken om de wereld beter achter te laten dan je het hebt aangetroffen, maar omdat het jezelf een beter en gezonder gevoel geeft. Als ik naar mezelf kijk dan is in 3 jaar tijd mijn fossiele afdruk met meer dan 60% gedaald, mijn vleesconsumptie met 50% en is 80% van mijn voedsel nu van biologische oorsprong. Mijn leven is er niet ongelukkiger op geworden, maar mijn gevoel is er wel beter van geworden. En een goed gevoel is niet uit te drukken in geld of welke tegenwaarde ook.
Als 8 miljard mensen denken dat ze een druppel op een gloeiende plaat zijn en daarom niet veranderen, wat zou er dan gebeuren als 8 miljard mensen wel een druppel zouden worden?