Als je mensen vraagt wat belangrijk is in het leven dan zullen geluk en gezondheid vaak genoemd worden. Zingeving komt echter veel minder vaak voor op dat lijstje. Toch opvallend, want als het leven geen zin heeft, wat doe je dan hier op aarde? Een vraag waar depressieve mensen ook vast vaak mee worstelen.
Zingeving kan in een groot geheel gezien worden. Volgens de evolutietheorie is het belangrijkste in het leven het in standhouden van de soort. Maar dat is dan wel kort door de bocht, al geldt dit voor veel dieren zeker. Er zijn veel dieren die sterven als de voortplanting eenmaal geslaagd is. De mens beschikt echter over een groot bewustzijn en daarmee ook over een grotere wereld. Op een of andere manier is de zingeving hiermee ook anders. Religie speelt voor veel mensen een belangrijke rol in het leven. Wie vroom is komt in de hemel of paradijs, wie van het leven een potje maakt komt in de hel. In die vorm heeft een goed leven zin, want er is een beloning, althans voor degene die er in gelooft.
Op persoonlijk vlak is zingeving per individu vaak heel anders. Voor de een heeft het leven pas zin als er scheppende kunst gemaakt wordt terwijl een ander het leven pas zinvol vindt als in het sociale vlak hulp is geboden of op het gebied van zorg. Pas als je ervaart dat het leven betekenis heeft, dan is er sprake van zingeving. Vaak gaat het dan om zaken die je doet, maar dat wil nog niet zeggen dat alles zinvol is. Er zijn mensen die veel feesten en daar wellicht gelukkig van worden, maar of feesten ook zinvol is, dat is dan weer de vraag. Geluk is ook laagdrempeliger. Het nastreven van geluk kost vaak minder energie (en stress) dan het nastreven van een zinvol leven.
Als je het leven als zinvol ervaart, dan kan je daarvan gelukkig worden, maar als je gelukkig bent, wil het nog niet zeggen dat jouw leven zinvol is. Zo kun je dus best gelukkig zijn en toch psychische klachten ontwikkelen en zelfs een negatief zelfbeeld. Wie een baan heeft en veel verdient, kan daar best gelukkig van worden, maar of die baan zinvol is omdat je vindt dat je er iets mee bereikt, is geen vanzelfsprekendheid. Als werk als een noodzakelijk kwaad ervaren wordt, is de vraag of het wel voldoende zingeving (betekenis) aan het leven geeft. Nederland staat al jaren in de top 10 van landen waar de bevolking gelukkig is, maar stijgt hard in het lijstje van landen waar het aantal zelfmoorden plaatsvindt en waar mensen antidepressiva gebruiken.
Als individu maak je onderdeel uit van een samenleving. Het kan best zijn dat de behoefte van die samenleving niet de behoefte is die jij hebt. Je kan toegeven aan de behoefte van de samenleving, maar de kans is groot dat je er niet gelukkig van wordt en je je leven ook niet zinvol acht. Het is belangrijker om een eigen behoefte aan iets te creëren waar de samenleving toch iets aan heeft. Dat vergt het vermogen om de behoefte te ontwikkelen.
Dit brengt wel met zich mee dat je een doel in het leven moet hebben, maar ook dat dit past binnen een samenleving. Als jouw doel is om 20 mensen te vermoorden, dan zal dat moreel gezien niet passen in een samenleving. Jouw behoefte om dingen te doen moeten echt aansluiten op de samenleving of in ieder geval de samenleving niet in de weg zitten. Als je zelf goed begrijpt wat je doel is, dan kun je er ook aan werken. Toch kan het zijn dat je niet de competentie hebt om dat doel te bereiken. Dan moet je realistisch naar jezelf kunnen zijn en je doel (zingeving) aanpassen. Je moet de mogelijkheden bezitten om je doel te bereiken. Zingeving in jouw leven is nauw verbonden met het leven van anderen. Dat begint al met je familie en vrienden. Dit kan zowel positief als negatief zijn. Het kan best zijn dat je een nuttig iets als doel hebt gekozen, maar als je omringd bent met mensen die dat niet zo ervaren, dan kan het toch een probleem zijn. Het is dan beter om op zoek te gaan naar mensen die jouw doel wel als zinvol ervaren. In de praktijk kan het betekenen dat je een andere baan moet zoeken of zelfs verhuizen naar een andere omgeving. Een zinvol leven is meer een kwestie van geven dan van nemen. Dit betekent ook dat zingeving waardevol is voor anderen. Je kan je ervaringen delen met anderen of zelfs mensen inspireren. Dat is iets anders dan mensen overtuigen.
Betekent dit dan dat alles wat je in het leven doet in het kader moet staan van het doel dat je gesteld hebt? Nee, zeker niet. De boog kan niet altijd gespannen staan en je moet ook tijd maken of nemen om te ontspannen. Voor de een is dat lui in de bank naar de TV staren en voor de ander rondhangen in de kroeg of het lezen van een boek. Let wel dat die ontspanning niet het doel van je leven wordt. Zingeving is belangrijk en geeft je ook een gevoel van eigenwaarde in het leven. Als jij een zinvol leven ervaart en jouw omgeving vindt jouw bijdrage ook zinvol, dan kun je spreken van een gelukkige situatie.
Geluk zonder een zinvol bestaan is geen volwaardig leven. Gezien het toenemende aantal mentale klachten is de zingeving bij veel mensen niet op orde of ontbreekt. Dat is jammer en ook vaak onnodig. Soms moet je gewoon de ruimte nemen om je leven te herijken. Dat vraagt wat van jou, maar ook van je omgeving. Als je ervaart dat je leven niet zinvol is, dan doe je er verstandig aan met de juiste mensen te praten. Het is jammer als je wel gezond en gelukkig bent, maar geen zinvol leven voor je ziet. In die zin is zingeving belangrijker dan geluk.